Bạn đang xem: Tất đạt đa cồ đàm
Siddhārtha Gautama được các Phật tử coi là một trong bậc đạo sư đang giác ngộ viên mãn và tự giải thoát trọn vẹn khỏi quy luật sinh tử luân hồi, nắm rõ được sự quản lý và vận hành của nhân loại xung quanh, đồng thời truyền bá tay nghề giác ngộ của mình cho những người khác để họ hoàn toàn có thể tự chấm dứt khổ đau bản thân, nhận sự hạnh phúc tối thượng. Cụ thể về cuộc đời, phần đông lời dạy dỗ và những giới chính sách của ông được đa số học trò ghi nhớ với tổng hợp lại sau khi Siddhārtha Gautama qua đời. Một loạt những bản kinh ghi lại lời dạy dỗ của ông được gìn giữ qua truyền miệng cùng được viết thành sách 400 năm tiếp theo đó.
Cuộc đời
Bối cảnh với gia thế
Dù có rất nhiều hoài nghi và phân vân trước đây, mà lại sau các tò mò khảo cổ vào đầu thế kỷ 20, hầu như các học giả ngày này đều công nhận ông đang sống với truyền dạy đạo giáo trong thời Mahajanapada dưới thời kẻ thống trị của Tần-bà-sa-la (Bimbisāra)( 558 – 491 TCN) và tắt hơi trong thời gian đầu của triều đại A-xà-thế (Ajātaśatru), người kế thừa của Tần-bà-sa-la. Cuộc đời của Tất-đạt-đa không phần lớn trùng phù hợp với thời kỳ cách tân và phát triển của Bà-la-môn, hơn nữa trùng với sự trở nên tân tiến của phe phái tu khổ hạnh Sramana như Kỳ-na giáo, Ājīvika, Ajñana, Cārvāka (triết học duy thiết bị khoái lạc).
Thời điểm chính xác năm sinh cùng năm mất theo lịch văn minh của ông ko được ghi dìm rõ. Mặc dù nhiên, đại hội Phật giáo quả đât đã thống nhất nhận định rằng Tất-đạt-đa sinh khoảng chừng năm 624 trước Công nguyên và qua đời khi 80 tuổi (năm 544 TCN).
Cha ông là Tịnh Phạn (zh. 淨飯, sa. śuddhodana), tông chủ của thị tộc Thích-ca (sa. śākya) trên thành quốc Ca-tỳ-la-vệ (zh. 迦毘羅衛, sa. Kapilavastu, pi.Kapilavatthu), một đái quốc nằm ở vùng biên giới Ấn Độ – Nepalngày nay. Bà mẹ ông thương hiệu là Mayaydevi (sa., pi. māyādevī), thuộc thị tộc Koli trơn giềng.
Cuộc sống thuở đầu và hôn nhân
Tất-đạt-đa được hiện ra tại vườn Lâm-tỳ-ni (zh. 嵐毘尼, sa., pi. Lumbinī), ngày nay thuộc Nepal. Thân phụ ông là vua Tịnh Phạn, chị em ông là hoàng hậu Mahāmāyā Gotamī (Ma-Da).
Kinh bản Sinh (Jataka) ghi về nhân duyên làm thân chủng loại Phật của bà Maya như sau: từ thời điểm cách đây 91 đại kiếp Trái đất, đã có 1 vị Phật thương hiệu là Vipassī (Phật Tỳ Bà Thi) ra đời. Gồm một công nương (con một vị đại thần vào triều đình) sẽ cúng nhường Phật Tỳ Bà Thi với lòng chí thành và cầu nguyện rằng vào tương lai, cô sẽ được làm mẹ của 1 vị Phật. Phật Tỳ Bà Thi vẫn thọ cam kết cho cô sẽ tiến hành như nguyện. Công chúa đó đó là tiền kiếp của hiền thê MayaTrước kia mười tháng, trong lúc được vua chất nhận được giữ tám giới tịnh tâm nhân đợt nghỉ lễ cầu mưa (Asadh Utsav), trên thành Kapilavatthu (Ca Tỳ La Vệ), cung phi Māyā ở mộng thấy một con voi white sáu ngà, trong bụng tất cả một hoa sen mập màu trắng, từ bên trên trời bay xuống chui vào hông phải của bà, lúc đó bà cảm xúc thân trung tâm khoái lạc, sáng sủa chói như ánh trăng rằm. Công ty vua hí hửng nhận lời và đến mời 64 đơn vị tiên tri Bà-la-môn cho giải mộng; các vị này đoán là cung phi đã có thai và hoàng tử chuẩn bị được sinh ra sẽ là một đại đế hoặc một thánh nhân nức tiếng lừng lẫy.
Theo các kinh khủng Phật giáo, tức thì từ lúc sinh ra, ông đang có tương đối đầy đủ tướng xuất sắc (Ba mươi nhì tướng tốt). Thương hiệu được lựa chọn là Siddhattha (Tất-Đạt-Đa) bao gồm nghĩa là “người thành đạt nguyện vọng”.
Ba ngày sau, ẩn sĩ Asita Kāladevala (A tứ Đà), người đã đoạt cảnh giới tối đa của thiền (Phi tưởng phi phi tưởng xứ), có tài thấy trước tương lai đang thấy điềm lạ trên trời, biết gồm thánh nhân vừa giáng sinh. Ông tức tốc từ sườn núi Himalaya mang lại xin phép vua được xem tướng mang lại hoàng tử. Lúc đó, hoàng tử đột nhiên nhiên quay về phía tiên ông với đặt hai chân lên đầu tóc của ông. Đang ngồi trên ghế, tiên ông Asita vội vùng lên chắp tay vái kính chào hoàng tử. Sau thời điểm xem tướng, Asita tỏ vẻ khôn cùng vui mừng, nhưng rồi lại khóc nức nở cùng nói: “Hoàng tử có 32 tướng giỏi và 80 vẻ đẹp, sau nầy sẽ là vị chuyển Luân Thánh Vương thống trị bốn châu thiên hạ; nhưng chắc chắn ngài đã xuất gia tu hành thành bậc Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, là bậc thầy lỗi lạc của khắp các cõi trời cùng cõi người, huấn luyện và đào tạo pháp mầu nhằm ban vui cứu giúp khổ cho chúng sanh. Nhưng mà nay tôi vẫn quá già rồi, không còn sống mang lại lúc đó để được nghe lời ngài chỉ dạy.”
Vua Tịnh Phạn cũng mang đến mời 5 bên tiên tri Bà la Môn, 5 vị này cũng cho rằng về sau ông sẽ vươn lên là một đại đế kếch xù (Chuyển Luân Thánh Vương) hoặc là một trong những thánh nhân xuất thế, một bậc giác ngộ về tối thượng (Phật). Riêng biệt vị con trẻ tuổi độc nhất vô nhị tên Aññāta-Kondañña (A Nhã Kiều è cổ Như) khẳng định: sau này, khi nhìn thấy một người già, một người bệnh, một xác bị tiêu diệt và một sa môn, hoàng tử vẫn xuất gia đi kiếm chân lý cùng sẽ biến chuyển một vị Phật, Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.
Bảy ngày sau khoản thời gian sinh thì vợ Maya – chị em của tất Đạt Đa mất, ông được người dì ruột là Mahāprajāpatī Gotamī (hv. Ma-ha-ba-xà-ba-đề, zh. 摩呵波闍波提) – Đại-Ái-Đạo Kiều Đàm Di chăm sóc. Bà Gotamī là em gái của bà xã Maya (cả hai thuộc kết hôn cùng với vua Tịnh Phạn) sẽ tình nguyện nhấn nuôi dưỡng Thái tử tất Đạt Đa, còn con ruột của bản thân mình là Nanda thì giao lại cho người vú chuyên sóc. Về sau, khi Thái tử tất Đạt Đa đang đắc đạo thành Phật, Bà Gotamī đang xin Phật chất nhận được xuất gia, trở thành thanh nữ đệ tử (Tỳ khưu ni) thứ nhất của Phật giáo và trong tương lai đã đắc quả A-la-hán:
Kinh Phật nói rằng bà mẹ của phần đa vị Phật số đông sẽ khuất vào 7 ngày sau khoản thời gian sinh (bởi phước báu quá rộng của câu hỏi đản ra đời Phật để giúp người bà bầu xả bỏ thân xác yếu ớt ớt và thọ mạng ngắn ngủi của con bạn để tái sinh làm cho thần bên trên cõi Trời). Sau khoản thời gian qua đời, bà Maya đã tái sinh làm 1 vị thần trên cõi trời Đâu suất có thương hiệu là Māyādevaputta. Trong tương lai khi thành đạo, Phật yêu thích Ca đã cần sử dụng thần lực nhằm thuyết Vi diệu pháp cho vị thần (tiền kiếp là bà bầu mình) bên trên cõi trời này nhằm tỏ lòng hàm ơn thân mẫu.Về bà Gotamī, Kinh phiên bản Sinh (Jataka) ghi về nhân duyên làm cho dưỡng mẫu Phật của bà như sau: cách đó 100.000 đại kiếp Trái đất, vẫn có Phật Padumuttara truyền đạo trên rứa gian. Có một công chúa sẽ cúng nhường nhịn Phật cùng với lòng chí thành, một hôm khi vẫn nghe Phật Liên Hoa thuyết pháp, công chúa phân biệt có một Tỳ kheo ni thật đáng tôn quý, đi đầu hội bọn chúng Tỳ kheo ni, với là người thanh nữ đệ tử đạt ngộ ra sớm nhất. Bà ngay tức thì lập nguyện rằng, trong tương lai, vị công đức tu tập, bà sẽ tiến hành như vị Tỳ kheo ni ấy. Lời nguyện của bà đã có được Đức Phật Padumuttara ấn chứng là sẽ thành tựu trong thời kỳ của Đức Phật Gotama (Thích Ca). Công chúa đó chính là tiền kiếp của bà Gotamī
Do lời tiên đoán rằng thái tử sẽ vứt đi tu hành “sau thấy lúc một bạn già, một tín đồ bệnh, một xác chết và một sa môn” phải vua Tịnh Phạn tìm đầy đủ mọi cách cho thái tử hưởng không thiếu lạc thú vào hoàng cung, không bao giờ phải quan sát thấy các cảnh khổ đau, bệnh dịch hoạn, già chết ở đời.
Thái tử vớ Đạt Đa đang sống một cuộc sống thanh tịnh. Vua cha Tịnh Phạn vốn ao ước con ông nối nghiệp bản thân nên không muốn thái tử đi tu. Ông vẫn cho nhiều người danh tiếng dạy dỗ cho con rất kỹ lưỡng, mang lại thái tử hưởng rất đầy đủ vinh hoa phú quý, độc nhất vô nhị là không để thái tử xúc tiếp với cảnh khổ của cuộc đời. Sau này, Phật nói lại: “Đời sinh sống của ta (lúc bấy giờ) thiệt là tế nhị, khôn cùng tinh vi. Vào hoàng cung, nơi ta ở, phụ hoàng gồm đào ao, xây phần nhiều đầm sen. Khi sen xanh đua nhau khoe màu ở đây thì sen đỏ vươn bản thân phô dung nhan phía mặt kia, với trong đầm cạnh bên sen white đua nhau khoe vẻ rất đẹp dưới tia nắng ban mai. Trầm hương của ta dùng hồ hết là nhiều loại thượng hảo hạng trường đoản cú xứ Kāsi gửi về. Khăn với xiêm áo của ta cũng may toàn bằng hàng lụa số 1 từ Kāsi chở đến”.
Năm lên 16 tuổi, Tất-đạt-đa kết giao với công chúa Yaśodharā (Da-du-đà-la, zh. 耶輸陀羅) của thị tộc Koli.
Theo Kinh phiên bản Sinh, từ thời điểm cách đó 4 A tăng kỳ với 100.000 kiếp Trái Đất, tiền thân của Tất-đạt-đa là tu sĩ Sumedha (Thiện Huệ). Lúc đó có đức phật tại thay là Dīpankara (Phật Nhiên Đăng). Sumedha bắt gặp Phật Dīpankara tận mắt, ngay lập tức phát nguyện sẽ cố gắng tu học cho tới khi được trọn vẹn giác ngộ như Phật. Sumedha xin được hoa sen của 1 cô bé tên là Sumita, nam giới chí thành tung năm hoa sen của bản thân mình lên ko trung để cúng dường Phật. Sumita cũng trao cho nam nhi 2 cành hoa sen nhờ dâng cúng dùm, với tâm nguyện rằng đời đời kiếp kiếp luân hồi về sau sẽ luôn là bà xã của Sumedha, trợ giúp chàng trong muôn kiếp luân hồi tính đến khi quý ông thành Phật. Sau đó, Sumedha còn nằm cạnh bên đất, lấy thân mình sẽ giúp đỡ Phật bước qua vũng lầy. Đức Phật Dīpankara hoan hỉ thọ cam kết rằng 2 fan sẽ đạt vai trung phong nguyện: Sumedha vẫn thành Phật hiệu là Sākyamuni (Thích-Ca Mâu-Ni) vào đời hiền hậu kiếp (Bhadra kalpa), còn cô bé Sumita sẽ luôn luôn là bà xã của chàng trong số kiếp luân hồi, tính đến khi đại trượng phu thành Phật.Tu sĩ Sumedha thời thời trước đó chính là tiền kiếp của thái tử vớ Đạt Đa, còn cô bé Sumita đó là tiền kiếp của công chúa Da-du-đà-la.Tuy thế, theo thể hiện của các kinh điển Phật giáo, các dục lạc quan trọng giữ chân Tất-Đạt-Đa. Bởi vì nhân duyên cấp thiết tránh khỏi, sau tứ lần ra bốn cửa thành và thấy cảnh fan già, tín đồ bệnh, bạn chết và một vị tu sĩ, hoàng thái tử Tất-Đạt-Đa phát trọng tâm tu hành. Rồi trong một đêm, ngài lặng lẽ âm thầm từ biệt hoàng cung, đưa ra quyết định sống cảnh không nhà đất của một tu sĩ.
Tương truyền rằng, cả bốn bạn trong tình cảnh vừa đề cập là do các vị thần trên thiên giới chuyển đổi thành nhằm mục đích nhắc nhở ông căn nguyên tu thành Phật quả. Tất-đạt-đa thấy rằng bố cảnh đầu tượng trưng mang lại cái Khổ trong trần thế và hình ảnh tu sĩ đó là cuộc đời của ông.Xuất gia
Năm 29 tuổi, sau khoản thời gian công chúa Da-du-đà-la hạ sinh một nhỏ nhắn trai – được đặt tên là La-hầu-la (zh. 羅睺羅, sa. rāhula) (nghĩa là Chướng ngại), Tất-đạt-đa ra quyết định từ bỏ cuộc sống thường ngày xa hoa, lìa cung điện bỏ mặc nỗ lực ngăn cản của thân phụ mình. Trong tối tối, Tất-đạt-đa gọi fan nô bộc trung thành là Channa (Sa Nặc) lấy bé ngựa Kantaka (Kiền Trắc) rồi ra đi. Khi đến bờ sông Anomà, Thái tử dừng lại, quăng quật ngựa, cạo râu, cắt tóc, trao y phục và đồ trang sức cho Channa, lệnh cho Channa trở về. Sử sách Phật giáo xác minh rằng đó là rạng ngày mồng 8 tháng 2 năm 595 trước tây lịch.
Tương truyền rằng, những vị trời bên trên thiên giới đang phù phép để các lính canh ngủ gục, góp chuyến ra đi của hoàng thái tử Tất-đạt-đa diễn ra thuận lợi. Khi thái tử Tất-đạt-đa cắt tóc cùng ném lên trời, mớ tóc ko rơi xuống mà bay vút lên ko trung rồi vươn lên là mất, do Thiên chủ Đế Thích đã hứng mang mớ tóc đó đem lại thờ phụng trong bảo tháp trên cõi trời Đao Lợi. Sau khoản thời gian trở về, con ngữa Kanthaka vô cùng bi ai bã, bỏ nạp năng lượng mấy ngày rồi chết. Dựa vào thiện nghiệp chuyển thái tử đi xuất gia, chiến mã Kanthaka được tái sanh làm một vị thần trên cung trời Ðao Lợi (Tavatimsa), trong tương lai vị thần này đã được gặp đại đức Mục Kiền Liên (1 trong 2 đại môn đồ của Phật) về nhắc lại chuyện tái sinh của mình.Tất-đạt-đa bắt đầu thử thuộc tu khổ hạnh với rất nhiều nhóm tăng sĩ không giống nhau. Ông quyết trọng điểm tìm phương pháp diệt khổ với tìm phần đa đạo sư với những giáo phái khác nhau. Theo truyền thống cuội nguồn Ấn Độ bấy giờ chỉ có tuyến đường khổ hạnh mới mang tới đạt đạo. Những vị đạo sư khổ hạnh lừng danh thời đó là A-la-la Ca-lam (阿羅邏迦藍, sa. ārāda kālāma, pi. āḷāra kālāma) và Ưu-đà-la La-ma tử (優陀羅羅摩子, sa. rudraka rāmaputra, pi. uddaka rāmaputta). Chỗ A-la-la Ca-lam, Tất-đạt-đa gấp rút đạt mang lại cấp Thiền Vô sở hữu xứ (sa. ākiṃcanyāyatana, pi. ākiñcaññāyatana), địa điểm Ưu-đà-la La-ma tử thì học đạt đến cấp Phi tưởng phi phi tưởng xứ (sa. naivasaṃjñā-nāsaṃñāyatana, pi. nevasaññā-nāsaññāyatana), là trạng thái rất việt duy nhất của thiền định.
Nhưng Tất-đạt-đa cũng không kiếm thấy nơi những vị đó giải mã cho vướng mắc của mình. Ngay cả cấp độ thiền định tối đa là “Phi tưởng phi phi tưởng xứ” không đạt tới mức độ triệt làm cho việc giải ra khỏi khổ đau, không hẳn là chân lý tối hậu, phải ngài quyết trọng tâm tự mình tìm con đường giải thoát. Tất cả năm Tỳ-kheo (năm anh em Kiều trằn Như, sa. Koṇḍañña) sát cánh đồng hành cùng ngài.
Sau 6 năm tu khổ hạnh, có lúc gần kề chiếc chết, ông nhận ra đó không phải là phép tu dẫn đến giác ngộ, ban đầu ăn uống bình thường, năm tỉ-khâu kia thuyệt vọng bỏ đi. Bí quyết tu gian khổ được Phật kể lại sau khoản thời gian thành đạo như sau:
Này Aggivessana, rồi Ta tự suy xét như sau: “Ta hãy sút thiểu về tối đa ăn uống uống, không nên ăn từng giọt một, như súp đậu xanh, súp đậu black hay súp đậu hạt hay súp đậu nhỏ.” cùng này Aggivessana, trong lúc Ta bớt thiểu buổi tối đa sự ăn uống, ăn từng giọt một, như súp đậu xanh, xúp đậu đen hay súp đậu hột giỏi xúp đậu nhỏ, thân của Ta biến chuyển hết sức nhỏ xíu yếu. Vì Ta ăn quá ít, thuộc cấp Ta trở thành giống như các cọng cỏ hay số đông đốt cây leo thô héo; vày Ta ăn quá ít, cẳng bàn chân của Ta phát triển thành như móng chân con lạc đà; do Ta nạp năng lượng quá ít, xương sinh sống phô bày của Ta hệt như một chuỗi banh; vày Ta ăn quá ít, những xương sườn ốm mòn của Ta y hệt như rui cột một nhà sàn hỏng nát; vì Ta ăn quá ít, đề nghị con ngươi long lanh của Ta ở sâu thẳm trong lỗ con mắt, hệt như ánh nước lung linh nằm sâu thẳm trong một giếng nước thâm nám sâu; vì Ta ăn uống quá ít, da đầu Ta phát triển thành nhăn nhiu thô cằn như trái túng bấn trắng và đắng bị cắt trước lúc chín, bị cơn gió nóng khiến cho nhăn nhíu khô cằn. Này Aggivessana, trường hợp Ta nghĩ: “Ta hãy rờ da bụng”, thì bao gồm xương sống bị Ta thế lấy. Ví như Ta nghĩ: “Ta hãy rờ xương sống”, thì chủ yếu da bụng bị Ta ráng lấy. Vày Ta ăn quá ít, cần này Aggivessana, da bụng của Ta đến bám dính chắc xương sống. Này Aggivessana, nếu Ta nghĩ: “Ta đi đại tiện, hay phải đi tiểu tiện” thì Ta xẻ quỵ, úp mặt xuống đất, do Ta ăn uống quá ít. Này Aggivessana, ví như Ta mong xoa dịu thân Ta, đem tay tẩm quất chân tay, thì này Aggivessana, trong lúc Ta xoa bóp chân tay, các lông tóc lỗi mục rụng ngoài thân Ta, bởi vì Ta nạp năng lượng quá ít. Lại nữa, này Aggivessana, có bạn thấy vậy nói như sau: “Sa-môn Gotama có da đen.” một số người nói như sau: “Sa-môn Gotama, da không đen, Sa-môn Gotama gồm da màu sắc xám.” một trong những người nói như sau: “Sa-môn Gotama da không đen, domain authority không xám.” một trong những người nói như sau: “Sa-môn Gotama domain authority không đen, da không xám, Sa-môn Gotama gồm da màu tiến thưởng sẫm.” cho đến mức độ như vậy, này Aggivessana, domain authority của Ta vốn thanh tịnh, trong sạch bị hư hoại vị Ta ăn uống quá ít.”
Không đạt giải thoát với giải pháp tu khổ hạnh, ông từ quăng quật phép tu này. Cả quyết rằng mình đang đi tới chỗ cơ cực của công lao tu khổ hạnh cùng khổ hạnh ko dẫn đến giác ngộ, ông tìm phương thức khác, cùng nhớ lại một kinh nghiệm thời thơ ấu, lúc đang ngồi dưới gốc cây mận:
Này Aggivessana, rồi Ta suy xét như sau: “Ta biết, vào khi phụ thân Ta, thuộc cái Sakka (Thích-ca) vẫn cày với Ta vẫn ngồi dưới bóng non cây diêm-phù-đề (pi. jambu), Ta li dục, li pháp bất thiện chứng và trú Thiền máy nhất, một tinh thần hỉ lạc vày li dục sinh, tất cả tầm, bao gồm tứ.” khi an trú như vậy, Ta nghĩ: “Đạo lộ này rất có thể đưa đến giác ngộ chăng?” cùng này Aggivessana, tiếp theo ý niệm ấy, ý thức này khởi lên khu vực Ta: “Đây là đạo lộ đưa đến giác ngộ.” Này Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ: “Ta gồm sợ chăng lạc thụ này, một lạc thọ li dục, li pháp bất thiện?” Này Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ: “Ta không hại lạc thụ này, một lạc lâu li dục, li pháp bất thiện.”Đạt cho tới giác ngộ
Sau 6 năm tu khổ hạnh không đạt kết quả, Tất-đạt-đa đưa ra quyết định ăn uống thông thường trở lại, mang lại Giác Thành. Ngài thường đến bờ sông Nairanjana (Ni-liên-thiền, bây giờ là sông Phalgu) ngồi thiền định trên kho bãi cát. Một hôm, tất cả hai cô nhỏ nhắn chăn bò tên Nanda với Bala đã dắt trườn xuống sông rửa ráy thì thấy Tất-đạt-đa vẫn ngồi thiền định, bọn họ sanh lòng kính mến ngay tắp lự tự tay thế lấy sữa bò, nấu nướng chín rồi dâng lên. Tất-đạt-đa ăn dứt cảm thấy thân thể khoẻ mạnh.
Ðến ngày trang bị 49, Tất-đạt-đa ngồi thiền định dưới nơi bắt đầu cây cổ-thụ Ajapala (cách cây Bồ-đề độ 100m về hướng đông), chuẩn bị đi khất thực, thì gồm hai bà mẹ nàng Sujata (Tu-Xà-Đề), nhỏ ông trưởng làng Senani, mang chén cháo sữa (kheer) cho cúng vị Thần gốc cây để tạ ơn. Khi thấy Tất-đạt-đa đã tĩnh tọa, hai chị em đặt bát cháo sữa bằng vàng trước mặt, cung kính đảnh lễ rồi ra về. Sau khoản thời gian ăn kết thúc bát cháo sữa, Tất-đạt-đa thấy khung hình khoẻ mạnh lạ đời nên ko đi khất thực nhưng xuống sông Nairanjana tắm, vai trung phong trạng ngài vô cùng phấn chấn, cảm thấy sắp đạt thành tích viên mãn.
Tương truyền rằng sau thời điểm rửa chén bát xong, ngài để dòng bát bởi vàng trên làn nước và nguyện rằng: “Nếu bây giờ ta được bệnh quả thành Phật, thì nguyện mang đến cái chén bát nầy nổi xung quanh nước và trôi trái lại dòng sông”. Trái nhiên cái bát nổi xung quanh nước và trôi trái lại dòng sông 80 sải tay, mang lại khi chạm chán phải một xoáy nước khỏe khoắn thì chìm xuống đáy sông, đúng nơi bao gồm 3 chiếc bát vàng của 3 vị Phật đắc đạo trước ngài trong thánh thiện kiếp này (Phật Câu lưu giữ Tôn, Phật Câu na Hàm Mâu Ni, Phật Ca Diếp)Sau đó, ngài đi trở lên bờ, đến cội Bồ-đề ở Bồ Ðề Ðạo Tràng và nguyện đang nhập định không rời vị trí ngồi cho tới lúc tra cứu ra nguyên nhân và phép tắc của Khổ. Trước lúc ngồi, ngài thầm suy nghĩ làm gắng nào bao gồm một tòa ngồi cho yên tĩnh, trang nghiêm. Tự dưng thấy một em bé tên là Sotthiya Svastika (Cát-Tường) gánh cỏ đi qua đó, ngài hotline lại hỏi xin một mớ cỏ để làm tòa ngồi. Em nhỏ nhắn cung kính dưng ngài sáu bó cỏ sắc (kusha) mềm mịn và bao gồm hương thơm. Ngài xấp cỏ thành tọa núm và bồ-đoàn, ngồi kiết già, lưng thẳng đứng hướng đến phía gốc cây, mặt hơi khom xuống nhìn về phía đông, phía kè sông Nairanjana.
Sau khi thu phục Ma vương xong, vớ Đạt Đa tiếp-tục nhập Diệt-Thọ-Tưởng định và bắt đầu chứng đắc những đạo quả:
Tận diệt những vi-tế phiền-não (Kammavasa) còn ẩn náu trong tim làm nghiệp nhân mang lại sanh tử luân hồi (Samsara). Ðến canh một đêm đó, ngài bệnh Túc-Mạng-Minh (Pubbe-nivasanussati-nana), biết rõ tất cả các tiền kiếp của ngài (ở thời đại nào, thương hiệu gì, sinh trưởng cố nào, sinh hoạt ra sao, vui thích hợp và đau khổ thế nào, chế tạo ra nghiệp gì, chết thế nào, rồi tái sinh cố gắng nào…)Tận diệt những vi-tế vô-minh (Avidyasava). Ðến canh ba, ngài bệnh Thiên-Nhãn-Minh (Cutupapata-nana), biết rõ tất cả sự lay chuyển của vạn vật dụng qua những giai-đoạn thành, trụ, hoại, không; cùng biết rõ tất cả chúng sanh (ở thời đại nào, tên gì, sanh trưởng cầm cố nào, sinh sống ra sao, vui ham mê và gian khổ thế nào, tạo nên nghiệp gì, chết giải pháp nào, rồi tái sinh cố nào…) Ngài biết rõ tất cả nhân duyên quả báo của bọn chúng sinh, từ đó suy ra luật Nhân-Quả cùng Luân-Hồi.Tìm ra phương phương pháp giúp bọn chúng sinh xong phiền-não với vô-minh, đạt mang lại giác ngộ hoàn toàn, thoát thoát ra khỏi vòng sanh-tử luân-hồi. Ðến canh năm, ngài triệu chứng Lậu-Tận-Minh (Asavakkhaya-nana): vị đã biết rõ toàn bộ các chi phí kiếp của chính phiên bản thân mình cùng của mỗi bọn chúng sinh, bắt buộc ngài phân biệt rõ-ràng đâu là khổ, đâu là tại sao của khổ, đâu là hạnh phúc chân-thật vĩnh-cửu với làm thế nào để dành được nó. Ngài đã tìm ra Tứ-Diệu-Ðế (Khổ, Tập, Diệt, Ðạo).Như Lai (tathāgata), là “Người đã đi đến như thế” hoặc “Người đang đi vào từ cõi Chân như”; tuệ giác của Đức Phật như mặt Trời soi sáng sủa khắp ráng gian, xóa tan tối tối vô minh.Ứng Cúng (arahant), dịch tức thị A La Hán, là “Người xứng danh cúng dường”, xứng danh tôn kính.Chính biến Tri (samyaksaṃbuddha), dịch theo âm là Tam-miệu-tam-phật-đà, là “Người đọc biết đúng toàn bộ các pháp”.Minh Hạnh Túc (vidyācaraṇasaṃpanna), tức thị “Người tất cả đủ trí huệ và đức hạnh”, có nghĩa là có không thiếu thốn tam minh (Túc Mạng Minh, Thiên Nhãn Minh, Lậu Tận Minh) và ngũ hạnh (Thánh Hạnh, Phạm Hạnh, Thiên Hạnh, Anh Nhi Hạnh, bệnh dịch Hạnh).Thiện Thệ (sugata), là “Người đã đi được một cách xuất sắc đẹp”Thế Gian Giải (lokavid), là “Người sẽ thấu hiểu thế giới”Vô Thượng sĩ (anuttarapuruṣa), là “bậc tu hành tối cao, không có ai vượt qua”Điều Ngự Trượng Phu (puruṣadamyasārathi), tức là “Người đã kìm hãm được bản ngã và nhân loại”, có tác dụng điều phục những người dân hiền và ngự phục số đông kẻ ác theo về chủ yếu đạo.Thiên Nhân Sư (devamanuṣyānāṃ śāstṛ), là “Bậc thầy của cõi tín đồ và cõi trời”Phật cụ Tôn (buddhalokanātha, buddhalokajyeṣṭha, bhagavān), là “Bậc giác ngộ được thế gian tôn kính”
Từ thời điểm đó, Tất-đạt-đa biết mình là Phật, là 1 trong bậc Giác ngộ, và hiểu được mình sẽ không thể tái sinh một lần nào nữa. Kinh nghiệm giác ngộ của Phật được ghi lại như sau trong ghê sách theo chính lời của Tất-đạt-đa như sau:
“… sau khoản thời gian hoàn lại sức khỏe (sau lúc tu khổ hạnh vô ích), ta chăm nom giải thoát ra khỏi những bốn tưởng tham ái, bất thiện và đạt được sơ thiền, kế tiếp nhị thiền, tam thiền cùng tứ thiền (Tứ thiền), tuy nhiên những cảm giác hỉ lạc này sẽ không để lại dấu vết gì trong tâm địa ta.Khi tâm ta được an tịnh, thanh lọc, không trở nên dục vọng cấu uế, nhạy bén bén, dĩ nhiên chắn, bất động, ta hướng nó về phần đa ký ức cùng nhận thức về những kiếp trước. Ta nhớ lại những tiền kiếp, một, hai, ba, bốn, năm,…, trăm nghìn kiếp trước, nhớ các chu kì của rứa giới. ‘Nơi kia ta sẽ sống, tên của ta vẫn như thế, mái ấm gia đình của ta là như thế, nghề nghiệp của ta, thống trị xã hội của ta… Ta đã chết như vầy…’. Sự hiểu biết (sa. vidyā, pi. vijjā) đầu tiên này ta giành được trong canh đầu …Sau đó ta chăm sóc đến sự sinh thành cùng hoại khử của bọn chúng sinh. Với nhỏ mắt của chư thiên, trong sáng, khôn cùng việt mọi số lượng giới hạn nhân thế, ta thấy chúng sinh hình thành và tiêu hoại,…chúng sinh tái sinh theo nghiệp lực. Ta nhận thấy rằng ‘Chúng sinh tạo nên nghiệp bất thiện qua tía ải thân khẩu ý phần nhiều chìm đắm sau thời điểm chết, tái sinh trong đoạ xứ, địa ngục. Các chúng sinh nào tạo thành thiện nghiệp bởi thân khẩu ý được tái sinh vào thiện đạo, sau khoản thời gian chết được lên cõi thiên’… Sự gọi biết lắp thêm hai này ta đã đạt được trong canh hai .Sau kia ta chăm nom nhận thức về sự phá hủy các lậu hoặc (漏, sa. āsrava, pi. āsava) và nhìn nhận như thật: ‘Đây là khổ, đây là nguyên nhân của khổ, trên đây là phương thức tiêu diệt khổ, đây là con đường tàn phá khổ’, cùng khi ta nhận thức được điều này, chổ chính giữa ta thoát ra khỏi dục vọng, ham mong tồn tại, vô minh. Ta từ hiểu chân lý ‘Tái sinh ta đã đoạn, cuộc sống tu tập của ta đang hoàn tất, ta đã dứt những gì bắt buộc làm. Cuộc sống đời thường (khổ đau) này ta đang vượt qua’… Sự hiểu biết thứ ba này ta đã đạt được trong canh ba …”.Ông thời điểm đó biết rằng kinh nghiệm tay nghề giác ngộ của bản thân không thể dùng ngôn ngữ hay bất kể một bí quyết nào khác để truyền đạt cũng tương tự ông thấy con người đã trở nên áp đảo bởi vô minh, tham lam với thù hận buộc phải họ khôn xiết khó có thể nhận ra “con đường”, vốn rất thâm thúy và khó thâu tóm nên ông liên tiếp yên yên ổn ngồi quán chiếu chổ chính giữa chúng sinh dưới nơi bắt đầu cây Bồ-đề một thời gian. Cuối cùng, được sự thỉnh cầu, cùng với lòng thương mến chúng sinh, ông kết thúc sự im lặng và ra quyết định chuyển Pháp luân, dựa vào căn cơ của bọn chúng sinh thuyết Pháp cứu vớt độ. Từ đó ông bao gồm danh hiệu Thích-ca Mâu-ni — “Trí giả của chiếc dõi Thích-ca“.
Thành lập tăng đoàn với truyền giảng giáo lý
49 ngày sau thời điểm đắc đạo, Phật chỉ thiền định, không ăn uống uống. Đến ngày tự 49, tất cả hai doanh nhân người Miến Điện tên Tapassu và Bhallika trường đoản cú Ukkala (hiện ni là Orissa) đến. Hai thương nhân sửa soạn bột rang với mật ong rồi mang đến trước Phật rồi kính cẩn dâng lên. Phật thừa nhận lãnh rồi răn dạy 2 nhà buôn quy y Phật và quy y Pháp, lâu trì năm giới để được phước báo lâu dài. Hai thương nhân đồng ý, xin Phật thu thừa nhận vào mặt hàng thiện tín (Upāsaka, nam giới cư sĩ). Đó là nhị thiện tín đầu tiên đã quy y Nhị Bảo (Phật cùng Pháp, lúc đó chưa có Tăng). Sau khi đã được Đức Phật ban pháp quy y với truyền năm giới (không gần kề sanh, ko trộm cắp, ko tà dâm, không uống rượu, không nói dối), nhì vị nhà buôn xin ngài ít vật dụng lưu niệm để luôn luôn luôn tưởng niệm đến ngài. Đức Phật tặng ngay cho hai vị 8 sợi tóc và móng tay. Hai vị cung kính nhận lãnh, lạy tạ rồi đưa về Miến Điện xây tháp thờ. Hiện nay báu vật này vẫn tồn tại được duy trì gìn cẩn trọng trong bảo tháp của chùa Shwedagon tại hà thành Rangoon (Ngưỡng Quang) của Miến Điện, được fan Myanmar xem là quốc bảo.
Trong cơ hội ngồi thiền định, Phật suy nghĩ rằng: “Giáo Pháp mà Như Lai đã chứng ngộ quả thực thâm diệu, khó khăn nhận thức, khó lãnh hội, vắng lặng, cao siêu, không bên trong phạm vi lý luận, siêu tế nhị, chỉ tất cả bậc hiền hậu thánh bắt đầu thấu hiểu. Ví như Như Lai truyền dạy dỗ Giáo Pháp ấy thì kẻ không giống sẽ thiếu hiểu biết nhiều được. Thiệt hoài công! bạn còn với nặng tham ái cùng sân hận không dễ gì thấu triệt. Fan tham ái say sưa trong tối tối, không phiêu lưu Giáo Pháp, do bị tham ái che phủ như đám mây đen kịch. Giáo Pháp đi ngược dòng đời, sâu kín, thâm diệu, cực nhọc nhận thức và khôn xiết tế nhị”. Sau đó, bao gồm một vị Phạm Thiên là Sahampati đã thỉnh ước Đức Phật hoằng dương Chánh Pháp (trong thời xa xưa, tiền kiếp của vị Phạm Thiên này là chúng ta của Jotipala – tiền kiếp của Phật ưng ý Ca vào đời Phật Ca Diếp), và được chấp nhận.
Sau khi giác ngộ, Phật gồm ý định chạm chán 2 vị thầy cũ của bản thân là Alara Kalama và Uddaka Ramaputta để truyền đạo, vì chưng 2 người đều là bậc tu sĩ đã dành cảnh giới thiền khôn cùng cao, không còn bị che mắt vị dục lạc. Nhưng lại cả nhị vị đầy đủ đã qua đời cách đây ít lâu.
| “ | Này những tỳ khưu, đấy là hai rất đoan mà lại bậc xuất gia không nên thực hành: Đây là sự việc say đắm về dục lạc trong những dục, hèn cỏi, thô thiển, tầm thường, không cao thượng, không đem đến lợi ích, và đấy là sự gắn bó với câu hỏi hành hạ bạn dạng thân, nhức khổ, không cao thượng, không đem lại lợi ích. Này các tỳ khưu, sau khi không tiếp cận cả hai rất đoan ấy, lối thực hành trung hòa - nhân chính đã được đức Như lai tự mình giác ngộ làm cho mắt được thấy, để cho trí được sáng, dẫn mang lại tịch tịnh, thắng trí, trọn vẹn giác ngộ, Niết Bàn. Này những tỳ khưu, lối thực hành trung hòa ấy đã làm được đức Như lai tự mình giác ngộ làm cho mắt được thấy, để cho trí được sáng, dẫn mang đến tịch tịnh, chiến thắng trí, hoàn toàn giác ngộ, nát bàn là cụ nào? Đó chính là Thánh Đạo Tám bỏ ra Phần có nghĩa là sự phát âm biết chân chánh, xem xét chân chánh, nói lời chân chánh, nghề nghiệp và công việc chân chánh, nuôi mạng chân chánh, tinh tấn chân chánh, ghi nhớ chân chánh, định chổ chính giữa chân chánh… | ” |
| — Phật Thích-ca |
Ông bước đầu giảng pháp bằng phương pháp trình bày con đường dẫn đến kinh nghiệm giác ngộ với giải thoát. Trên cơ sở kinh nghiệm tay nghề giác ngộ của mình, ông đã giảng Tứ diệu đế, Bát chính đạo, Vô ngã, Vô thường, Luân hồi, Duyên khởi, quy luật Nhân quả (Nghiệp) và nhiều bài pháp khác mở rộng tương xứng với căn cơ của nhiều người. Tại vườn Lộc Uyển ở Sarnath gần Ba-la-nại (Benares hay có cách gọi khác là Varanasi), ông ban đầu những bài giảng đầu tiên, call là “Chuyển Pháp luân”. Ông đi các nơi, nhiều vùng miền ở châu lục Ấn Độ, giảng giải giáo pháp và điều này diễn ra liên tục từ thời điểm năm này qua năm khác.
Ông hay tồn tại tại Vương-xá (zh. 王舍城, sa. rājagṛha), Xá-vệ (zh. 舍衛城, sa. sāvatthī) và Phệ-xá-li (zh. 吠舍釐, sa. vaiśālī), sống bằng khất thực, không nhà ở cố định. Thông qua những lời dạy của mình về chân lý cuộc đời, Tất-đạt-đa đã từ từ gây dựng được một đội ngũ môn sinh lớn tất cả 4 thành phần: tỳ-kheo (nam tu sĩ), tỳ-kheo-ni (nữ tu sĩ), ưu-bà-tắc (nam cư sĩ), ưu-bà-di (nữ cư sĩ). Trong hàng môn sinh tại gia của ông bao hàm nhân đồ dùng quyền rứa như vua Tần-bà-sa-la (zh. 頻婆娑羅, sa. bimbisāra) với vương hậu Vi-đề-hi (Vaideli) của xứ Ma-kiệt-đà, vua Ba-tư-nặc và vương hậu Mạt-lợi (Mallika) nước Kiều-tát-la. Chính Vua Tần-bà-sa-la sẽ dâng cung mang lại Tăng đoàn ngôi tu viện trước tiên trong lịch sử Phật giáo, chính là Tịnh xá Trúc Lâm (Veluvana) tại kinh đô Vương-xá. Trong khi trưởng giả Cấp Cô Độc, một mến gia giàu có ở gớm thành Xá-vệ, cũng thờ dường mang lại giáo đoàn của Phật Thích-ca cũng được một ngôi tịnh xá trong khu vườn của thái tử Kỳ-đà trên Xá-vệ, được kinh điển gọi là tịnh xá Kỳ Viên (Jetavana). Gớm Phật cho thấy thêm Cấp Cô Độc đang lót xoàn khắp vườn để mua lại nó từ bỏ tay hoàng thái tử Kỳ-đà, nam nhi quốc vương Ba-tư-nặc. Các đệ tử quan trọng của ông là A-nan-đà, Xá-lợi-phất, Mục-kiền-liên, Ma-ha-ca-diếp, A-na-luật và Phú-lâu-na. Cũng trong thời gian này, đoàn Tỉ-khâu-ni (sa. bhikṣuṇī) được thành lập do di mẫu mã của Tất-đạt-đa là bà Ma-ha-ba-xà-ba-đề làm ni trưởng.
Cuộc đời ông cũng chạm mặt nhiều người xấu mong ám hại. Trong những đó, có Đề-bà-đạt-đa là fan em họ, mong muốn giành quyền thống lĩnh Tăng-già, yêu cầu rắp trọng điểm tìm cách sát hại ông các lần nhưng lại không thành. Tuy ráng Đề-bà-đạt-đa đã phân tách rẽ được một trong những thành viên khỏi Tăng-già sống Phệ-xá-li. Tất-đạt-đa đi tuyến phố trung đạo với tùy thuận chúng sinh, trái lại Đề-bà-đạt-đa công ty trương một cuộc sống khổ hạnh cực đoan.
Qua đời
Trong khiếp điển Pali, Tất-đạt-đa mãi sau được 80 tuổi. Tuy trải qua xuyên suốt phần đời còn sót lại – 45 năm đi huấn luyện và đào tạo (có tài liệu nói là 49 năm), nhưng ông lại tuyên bố Như Lai chưa từng nói lời nào, Ý nghĩa của câu này là: hầu như gì Như Lai giác ngộ vốn vẫn là chân lý từ muôn thuở, trường thọ vĩnh cửu vào khắp các cõi trần gian và vũ trụ, dù có Phật tại cầm hay không, dù bọn chúng sinh bao gồm biết với tin hay là không thì chân lý đó vẫn tồn tại và chi phối vạn vật. đạo lý đó khôn xiết vi diệu, không thể dùng khẩu ca để diễn tả mà đề nghị tự mình bệnh đắc, rất nhiều lời dạy của Như Lai chỉ với phương tiện sẽ giúp người tu hành đạt tới mức chân lý này mà thôi.
Xem thêm: Thông số kỹ thuật fortuner 2016, đánh giá tổng quan toyota fortuner 2016
Theo kinh Đại bát-niết-bàn (pi. mahāparinibbāna-sutta), ông qua đời tại thành phố Câu-thi-na (zh. 拘尸那, sa. kuṣinagara) của cục tộc Malla vào thời điểm năm 544 trước Công nguyên (một số nhà khảo cổ thì nhận định rằng đó là năm 486 tuyệt 483 trước Công nguyên). Trước đó sức khoẻ của ông sẽ trở nên rất yếu sau khi sử dụng bữa bái dường tận nơi thí công ty Thuần-đà (zh. 純陀, pi. cunda), mặc dù nhiên kế tiếp ông có nhấn mạnh vấn đề cho tôn giả A-nan-đà hiểu là Tăng chúng tránh việc khiển trách, bạn thợ rèn đó đã có thiện ý về tối thượng.
Trước khi qua đời, Tất-đạt-đa tạo nên điều kiện cho những tỳ-kheo cơ hội cuối thuộc để vấn đáp hay hỏi đáp nếu như có những vấn đề hay đầy đủ điểm như thế nào còn không sáng tỏ có thể đưa đến những kiến giải khác biệt về sau, mặc dù các vị này sẽ im lặng. Lời dạy ở đầu cuối của ông là: “Tất cả những pháp hữu vi đều vô thường, chịu trở thành hoại, hãy tinh tấn tu học (để giành giải thoát)!”.
Thượng tọa Anuruddha nói pháp thoại mệnh danh công hạnh của Ðức Phật, rồi kết luận:
Ðức nỗ lực Tôn cũng là 1 trong con fan như chúng ta, nhưng nhờ phạt đại nguyện cứu giúp khổ bọn chúng sanh, rồi quả cảm tinh tấn tu chén Chánh Ðạo, thực tập thiền quán mà biến bậc Ðại Giác Ngộ, có không thiếu trí huệ rộng lớn lớn, đại hùng, đại lực, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, có vừa đủ phương luôn tiện thiện xảo chỉ dạy và gợi ý chúng sanh không còn mê được ngộ, bay khổ được vui, biết cách thức tu tập nhằm tự giải thoát ra khỏi cảnh sinh tử luân hồi, vào cảnh niết-bàn an nhàn thanh tịnh. Này các huynh đệ, để đền đáp ơn Ngài, họ hãy nương theo lời giáo huấn của Ngài cùng noi theo gương sáng sủa của Ngài cơ mà tinh tấn tu tập bát Chánh Ðạo, cầm đạt cho kỳ được kim chỉ nam giải thoát.Tương truyền rằng trong buổi hoả thiêu xác của Phật có khá nhiều hiện tượng lạ xảy ra: hoa mạn đà la bay đầy trời (do các chư thiên thờ dường), và bạn ta quan trọng thắp ngọn lửa thiêu xác tính đến khi ngài Maha Ca Diếp (1 vào 10 đại đồ đệ của Phật) cho tới nơi để triển khai lễ.
Mặc dù cuộc sống Tất-đạt-đa có rất nhiều huyền thoại bao che nhưng các nhà khảo cổ học với nhân chủng học – vốn hay có rất nhiều hoài nghi cùng thành con kiến – cũng phần lớn nhất trí công nhận ông là một trong nhân vật lịch sử vẻ vang và là fan đã thành lập ra Phật giáo.
Di tích
Xá lợi Phật
Sau khi qua đời, Xá lợi của Tất-đạt-đa Cồ-đàm được phân thành 8 phần, gồm: Xứ Magadha xây tháp thờ xá lợi Phật sinh sống Rajagriha, xứ Vajji xây tháp sinh sống Vesali, xứ Sakya xây tháp ngơi nghỉ Mungali, xứ Koliya xây tháp ngơi nghỉ Ramagama, xứ Buliya xây tháp sống Allakappa, vị Bà-la-môn xây tháp thờ sinh hoạt Vethadipa, xứ Malla dìm hai phần xá lợi, xây một tháp ở thành phố hà nội Pava và một tháp khác tại Kusinagar. Riêng biệt vị Bà-la-môn Dona xin thỉnh chiếc chậu vàng dùng để chia xá lợi, đưa về khu vườn nhà mình xây tháp thờ. Sứ đưa xứ Moriya đến trễ, xin thỉnh phần tro sót lại về xây tháp thờ tại thủ-đô Pipphalivana.
Nhiều ráng kỷ sau đó, vua Ashoka (A-sô-ka) vẫn tập hợp các xá lợi, cho thiết kế và tôn cúng thành 84.000 tháp.
Trước đây những người chưa hẳn tín thứ Phật giáo đã thiếu tín nhiệm là bao gồm xá-lợi Phật, họ mang đến đó chỉ nên huyền thoại. Mãi mang đến năm 1898, ông W. C. Peppé, fan Pháp, triển khai khảo cổ tại vùng Pīprāvā, phía nam nước Népal, sẽ tìm thấy một chiếc hộp bằng đá điêu khắc khá lớn, trong số ấy có cất hai cái bình bằng đá tạc và vài ba dụng cụ bằng đá điêu khắc khác như tách trà. Hai bình đá một lớn một nhỏ đều gồm chứa đông đảo viên xá-lợi. Bình đá nhỏ dại dạng hình cầu, chia thành hai phần thượng hạ. Nửa phần trên tất cả hình tay cầm, tương khắc niên đại của vua Ashoka và câu chữ của nó như sau: “Đây là xá-lợi của Đức Phật. Phần xá-lợi này do cỗ tộc Śākya, nước Śrāvastī phụng thờ”. Loại bình đã minh chứng nội dung trong gớm Trường A-hàm với rải rác rưởi ở gần như kinh không giống về việc phân loại xá-lợi của Phật thành 8 phần mang lại 8 non sông cổ đại Ấn Độ sau khoản thời gian Phật nhập Niết-bàn trọn vẹn là sự thật.
Kinh Phật
Sau lúc Phật nhập diệt ít lâu, Thượng tọa Maha Ca Diếp đã tập trung 500 vị A-la-hán họp trên động Saptaparna (động Thất Diệp, còn gọi là động Tất-bát-la) ngơi nghỉ Rajagriha nhằm ôn tụng và ghi nhớ tất cả những lời Phật dạy. Đó chủ yếu là Đại hội kết tập kinh điển Phật giáo lần đồ vật nhất.
Khoảng 300 năm tiếp theo là thời Asoka (A Dục) là nhà vua của đế chế Mauryan, khoảng tầm năm 240 TCN. Trước khi trở thành Phật tử, ông gồm tính khí rất hung bạo, sẽ giết nhiều bằng hữu của mình để cướp ngôi vua tương tự như đã xua quân xâm chiếm nhiều lãnh thổ. Tuy vậy ngay tiếp đến nhờ gặp mặt được Sa di Nigrodha, ông theo Phật giáo cải ăn năn và làm tương đối nhiều điều thiện, ngăn chặn lại bạo lực. Từ thời điểm đó, vua A-dục, người đã có lần được biểu đạt như là “A-dục ác vương” (Chandashoka), bắt đầu được mô tả như thể “A-dục sùng đạo” (Dharmashoka). Ông là người dân có công to khuyến khích Phật giáo, xây dựng hàng chục ngàn chùa chiền, bảo tháp Phật giáo. Nhiều đoàn truyền giáo phật giáo đã được ông tài trợ với cử đến khắp nơi, từ Âu sang Á, mang lại tận Hy Lạp, các nước tại Trung Á, Trung Đông, cũng như Trung Quốc, Đông phái mạnh Á, Miến Điện và Sri Lanka. Không tính ra, vua Asoka còn là một người bảo trợ cho kì Kết tập kinh điển lần vật dụng III.
Phật giáo thời nay phát triển mạnh bạo ở Sri Lanka và Đông Á (Thái Lan, Lào, Campuchia, Myanmar, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Việt Nam, Singapore) và bao hàm nhiều phân nhánh bé dại hơn. Tuy nhiên phát triển đa số ở châu Á, nhưng hiện nay Đạo Phật được tìm kiếm thấy nghỉ ngơi khắp thế giới. Ước tính số bạn chính thức theo phật giáo (đã làm lễ Quy y Tam Bảo) vào tầm khoảng 350 triệu cho 700 triệu người, số người chưa làm cho lễ Quy y Tam Bảo tuy vậy có ý thức vào đạo phật thì còn đông hơn vội mấy lần số lượng đó.
Ðức Phật Thích-Ca Mâu-Ni đã nhập niết-bàn hơn 2.500 năm, nhưng những bài ghê Phật còn được chư tăng gìn giữ cẩn trọng cho cho ngày nay. Mặc dù đạo Phật đã biết thành hủy hoại sống Ấn Độ bởi sự tấn công của các tôn giáo khác, nhưng mà tín thứ Phật giáo đã làm khắp những nước, đặc biệt là ở Đông Á. Tam Tạng Pháp Bảo có những lời dạy của Đức Phật vẫn còn đó đó, hiện được các chư tăng, tín đồ lưu giữ và tụng ca ở mọi năm châu.
Các thánh tích
Kushinagar: Đây là chỗ mà Phật nhập niết bàn. Qua những khai quật thì tín đồ ta sẽ tìm thấy được các mảnh vỡ của những tượng phật và các cột trụ nhưng vua Asoka sẽ xây dựng. Nơi này ngày này là Kasia, thuộc về Deoria của bang Utta Pradesh.Lâm-tỳ-ni (Lumbini) – địa điểm Phật đản sinh. Trước đó người ta không xác minh được địa danh này, đa số người coi đây chỉ với huyền thoại. Mãi mang lại 1 tháng 12 năm 1886, công ty khảo cổ tín đồ Đức Alois A. Fuhrer mới kiếm tìm thấy cột tháp của vua Asoka xác thực đây là nơi ra đời của Phật say đắm Ca Mâu Ni.Sarnath – địa điểm Phật thuyết pháp thứ 1 tiên. Di tích lịch sử còn còn lại là tháp Dhamekh được xây vào triều đại Gupta nuốm kỷ thứ 6 trước Công nguyên. (Chữ Phạn “dharmekh” nghĩa là chánh pháp.)
Ngài Dharmapala từng bước một ngăn ngăn những bài toán làm của ngoại đạo trên thánh địa này và đã sáng lập ra “Hội Đại Giác Ngộ, Bồ-đề Đạo Tràng” (The Buddha Gaya Mahabodhi Society) vào ngày 31 mon 5 năm 1891. Sau khá nhiều năm đấu tranh, đi lại sự ủng hộ tự Phật tử các nước, năm 1952, chính phủ nước nhà Ấn Độ đã thành lập một ủy ban điều hành thống trị khu vực Bồ-đề Đạo Tràng và số đông di sản khác. Ủy ban này gồm gồm 8 thành viên, 4 vị Ấn giáo và 4 vị Phật giáo, với 1 vị quận trưởng Gaya làm chủ tịch. Vào năm 2002, ngôi đền Mahabodhi (Đại thức tỉnh tự) sinh sống Bodh Gaya vẫn trở thành Di sản nuốm giới.
Tại Bodh Gaya còn có cội Bồ-đề, sẽ là nơi có cây bồ đề đã đậy bóng mát mang đến Đức Phật khi ngài ngồi thiền cùng đạt tới giác ngộ. Một cành tách từ cây ý trung nhân đề nguyên thủy đã có vua Asoka gửi khuyến mãi ngay cho vua Devanampiya Tissa(Thiên-Ái-Đế-Tu) tại Sri Lanka vào năm 247 trước Tây lịch. Phụ nữ của vua Asoka là Tỳ-kheo-ni Sanghamitta (Tăng-già-mật-đa) đang sang Sri Lanka với mục đích thành lập ni đoàn Phật giáo đã mang nhánh bồ-đề này qua Tích Lan, đem về trồng ở Anuradhapura, tại trên đây nó đã trở nên tân tiến thành một cây to. Về sau người Sri Lanka đã hotline cây bồ-đề này là “Sri-Maha Bodhi”, nghĩa là “Cây người yêu Đề cát tường như ý Vĩ Đại”. Tính đến nay, trải qua sát 2.300 năm, Cây ý trung nhân Đề Vĩ Đại vẫn sinh sống tươi tốt và được tín đồ Sri Lanka xem như là quốc bảo. Tương đối nhiều nhánh trường đoản cú cây này đã được phân tách để nhờ cất hộ đi trồng ở miếu chiền khắp khu vực trên cố kỉnh giới.
Cùng bình thường với định mệnh thăng trầm của lịch sử hào hùng Phật giáo sống Ấn Độ, cây bồ-đề ở Bodh Gaya đã những lần bị chặt đốt, thiêu hủy bởi vì thiên tai vô thường ảnh hưởng tác động và do những người dân thù ghét đạo phật muốn xóa tan vệt tích của nó. Tuy nhiên trải qua bao nguy khốn, mẫu dõi hậu duệ của cây bồ đề vẫn không hay diệt nhưng mà vẫn liên tiếp bám trụ và đâm chồi nảy lộc, đời sau thông suốt đời trước đậy bóng mát mang lại nơi Phật sẽ ngồi lúc thành đạo, cây người thương đề bây chừ ít nhất đang là đời thiết bị sáu của cây bồ-đề nguyên thủy đã che mát mang đến Đức Phật. Tuy vậy trải qua không ít lần sinh diệt, nhưng vị trí cây nhân tình đề thời buổi này so với nơi bắt đầu cây ban đầu vẫn không tồn tại sự chuyển đổi chuyển dịch, vẫn định vị như nơi bắt đầu cây bồ đề nguyên thủy, nơi khoảng tầm 2.600 năm về trước, thái tử tất Đạt Đa đã giác ngộ thành Phật. Với lịch sử hiển hách này, có thể nói rằng cây bồ-đề tương tự một hình tượng cao cả cho mọi tín thứ Phật giáo sẽ truyền đời nhau xuyên suốt 2.600 năm bảo tồn Chánh pháp mà Phật phù hợp Ca truyền dạy cho chũm gian.
Ngoại hình
Có nhiều diễn tả về mẫu thiết kế của Tất-đạt-đa trong các kinh khủng Phật giáo. Là một vị hoàng tử bao gồm đầy đủ 32 tướng tốt, ông đã có được tập huấn, rèn luyện sức mạnh, được nuôi dạy rất kỹ càng về cả văn lẫn võ. Từ năm 13 tuổi ông được truyền thụ võ nghệ và bao gồm sở trường bắn cung. Tự lúc trước khi ra đi tìm đạo, ông sẽ là người có khung hình cường tráng, phi phàm hơn người.
Một người Bà la môn Sonadanda miêu tả mẫu thiết kế ông là “đẹp trai, ưa nhìn, cùng rất một làn da rất đẹp. Ông ta có vẻ bên ngoài thần thái với oai nghiêm…”
Ngài đẹp đẽ, xinh tươi, dễ nhìn, một hình sắc xuất sắc đẹp nhất, hình thể và nét chỉnh tề của ngài như Brahma, mẫu thiết kế của Ngài đẹp đẽ (Digha Nikaya, ghê số 4).
Ngài đẹp đẽ, khiến được niềm tin, với ý thức tỉnh bơ và chổ chính giữa trí thanh tịnh, trầm tĩnh và tự chủ, như một nhỏ voi được thuần phục một bí quyết hoàn hảo (Anguttara Nikaya, khiếp số 36).
Có gần như đệ tử của ông đang trong quy trình tu tập không trở thành A la hán, bị hấp dẫn bởi vẻ bên ngoài của ông, cơ mà đã được ông khuyên xong xuôi việc đó, và cảnh báo rằng không nên nhìn ông bởi hình tướng bên ngoài, mà yêu cầu nhìn vào giáo pháp của ông truyền dạy thì mới có thể thấy được một Như Lai chân thật. Trong kinh Kim cang có bài kệ: “Nhược dĩ nhan sắc kiến ngã, dĩ music cầu ngã, thị nhân hành tà đạo, bất năng kiến Như Lai”, tức là nếu sử dụng sắc thấy Ta, dùng music cầu Ta, bạn đó hành đạo tà, cấp thiết thấy Như Lai.
Không bao gồm một tác phẩm, văn bạn dạng nào mô tả rõ hình dáng Tất-đạt-đa Cồ-đàm dưới dạng nhỏ người cho đến khoảng vắt kỷ máy I TCN, sau thời hạn đó thì mới bước đầu có những thể hiện về dáng vẻ được cho rằng của ông vào Kinh Lakkhaṇa Sutta. Quanh đó ra, Yasodhara mô tả sơ lược hình dáng của Tất-đạt-đa Cồ-đàm sau khi ông lần trước tiên trở lại cung điện của mình trong kinh điển Pali, Narasīha Gāthā. Trong 32 tướng tá tốt, bạn ta nói ông có đôi mắt xanh biếc.
Nhận định
| “ | Đức Phật là hiện nay thân của toàn bộ các đức tính mà lại ngài giảng dạy. Trong suốt 45 năm hoằng pháp đầy ý nghĩa sâu sắc và thành công, đức Phật đang biến khẩu ca của ngài thành hành động. Khối hệ thống đạo đức được Phật giảng dạy là tuyệt đối nhất trong lịch sử vẻ vang thế giới. | ” |
| — |
| “ | Tôi tin chắc chắn rằng đường lối tu hành mà lại Đức Phật đã chỉ ra cho chúng ta là mặt đường lối tốt nhất mà nhân loại phải tuân theo nếu muốn thoát khỏi tai họa. | ” |
| — |
| “ | …Nếu có bất kỳ tôn giáo như thế nào mà có thể thỏa mãn những nhu yếu của khoa học tân tiến thì tôn giáo đó chính là Phật giáo. | ” |
| — |
| “ | Toàn thể thế giới đã sản hiện ra chỉ một tín đồ như thế, với triết lý cao niên như thế, với lòng trường đoản cú bi mở rộng như thế. Một triết gia vĩ đại, thuyết giảng triết lý cao quý bậc nhất, mà vẫn đang còn lòng từ bỏ bi sâu thẳm nhất cho gần như loài vật nhỏ dại nhoi, cùng không lúc nào tự nâng mình lên. Đức Phật là Karma Yogi lý tưởng, làm cho việc hoàn toàn bất vụ lợi, và lịch sử vẻ vang nhân loại đã minh chứng rằng Đức Phật là bậc vĩ nhân béo bệu nhất từng được sinh ra, tất yêu nào so sánh, sự kết hợp hài hòa nhất thân khối óc và trái tim đã từng tồn tại. | ” |
| — |
| “ | Trên toàn cầu này, Đức Phật đang thuyết giảng những thực sự của nền đạo đức cải thiện và có giá trị vĩnh viễn không chỉ có ở người Ấn độ thôi nhưng cũng sinh hoạt nhân loại. Đức Phật sẽ là giữa những thiên tài bao gồm đạo đức hàng đầu đã từng được ban tặng ngay vào trần thế này. | ” |
| — |
Các tên tuổi khác của một vị Phật (Thập hiệu)
Ứng thờ (zh. 阿羅漢, sa. arhat, pi. arahant), dịch tức thị A La Hán (zh. 應供), là “Người xứng danh cúng dường”, xứng danh tôn kính.Chính biến hóa Tri (zh. 正遍知, sa. samyaksaṃbuddha), dịch theo âm là Tam-miệu-tam-phật-đà (zh. 三藐三佛陀), là “Người gọi biết đúng toàn bộ các pháp”.Minh Hạnh Túc (zh. 明行足, sa. vidyācaraṇasaṃpanna), tức thị “Người gồm đủ trí huệ và đức hạnh”, tức là có vừa đủ tam minh (Túc Mạng Minh, Thiên Nhãn Minh, Lậu Tận Minh) cùng ngũ hạnh (Thánh Hạnh, Phạm Hạnh, Thiên Hạnh, Anh Nhi Hạnh, bệnh Hạnh).Thiện Thệ (zh. 善逝, sa. sugata), là “Người đã đi một cách giỏi đẹp”Thế Gian Giải (zh. 世間解, sa. lokavid), là “Người đã thấu hiểu thế giới”Vô Thượng sĩ (zh. 無上士, sa. anuttarapuruṣa), là “Đấng tối cao, không có bất kì ai hơn”Điều Ngự Trượng Phu (zh. 調御大丈夫, sa. puruṣadamyasārathi), tức thị “Người đã tương khắc được bản ngã và nhân loại”. Điều Ngự Trượng Phu còn một nghĩa khác nữa là Tất-đạt-đa Cồ-đàm có chức năng điều phục những người hiền cùng ngự phục phần đông kẻ ác theo về thiết yếu đạo.Thiên Nhân Sư (zh. 天人師, sa. devamanuṣyānāṃ śāstṛ), là “Bậc thầy của cõi fan và cõi trời”Phật thế Tôn (zh. 佛世尊, sa. buddhalokanātha, buddhalokajyeṣṭha, bhagavān), là “Bậc giác ngộ được thế gian tôn kính”
Hình ảnh của Tất-đạt-đa Cồ-đàm trong các tôn giáo khác trên nỗ lực giới
Nhiều người theo Ấn Độ giáo cho rằng Tất-đạt-đa Cồ-đàm là hóa thân thứ 9 của thần Vishnu. Mặc dù nhiều lời dạy dỗ của Phật đam mê Ca vốn đi ngược lại giáo điều tôn giáo của Ấn Độ giáo, điển hình là Phật từ chối quyền năng của ghê Vệ Đà (Vedas) và lắc đầu sự trường thọ của Ngã, vong hồn trường tồn, không thay đổi (Atman). Phật cũng không đồng ý địa bị tối cao của Phạm Thiên (Bhrama) vào Ấn Độ giáo, Phật nói rằng những vị thần cũng chỉ là một trong những chúng sinh vào tam giới nhưng mà thôi, họ không hẳn toàn năng và cũng không bất tử. Vị vậy, chi tiết này chắc rằng là vày Ấn Độ giáo hư cấu ra nhằm thuyết phục phần đông tín đồ gia dụng Phật giáo chuyển sang Ấn Độ giáo.
Tất-đạt-đa Cồ-đàm được một giáo phái Hồi giáo của dân tộc Ahmadiyya coi như thể một nhà tiên tri. Một số tín đồ Phật giáo Trung Quốc thời nguyên sơ từng suy nghĩ Tất-đạt-đa Cồ-đàm là hóa thân của Lão Tử trong Đạo giáo.
Các tín đồ gia dụng của Đạo Cao Đài tôn thờ ông như 1 bậc thầy tôn giáo phệ của họ. Hình hình ảnh của Tất-đạt-đa Cồ-đàm rất có thể được kiếm tìm thấy vào cả Tòa Thánh cùng trên bàn thờ cúng ở nhà. Ông cũng khá được họ cho là gồm mối contact với những người dân sáng lập tôn giáo to khác như Jesus, Lão Tử hoặc Khổng Tử.
Câu chuyện về 2 vị thánh lừng danh trong Công giáo “Barlaam với Josaphat” có tương đối nhiều điểm tương đồng và biết đến lấy tự chính câu chuyện cuộc đời Đức Phật. Tên vị thánh Josaphat được đem từ giờ đồng hồ Phạn (mang nghĩa Bồ tát) dịch qua giờ Ả rập Budhasaf và Geatlantis.edu.vnian Iodasaph.
Kể từ thời kỳ Nara ở Nhật Bản, thuyết “bản địa thùy tích” được chủ xướng với ý kiến rằng các vị thần của Nhật bạn dạng thực tế là vào vai của Phật, và tín đồ ta đã xác minh “nguồn cội Phật” của khá nhiều vị thần và tạo nên tác các tượng thần dưới hình dáng tăng lữ.
Trong giáo phái Gnostic cổ Mani giáo, Tất-đạt-đa Cồ-đàm được cho là một trong trong số đều vị thầy giảng đạo của Đức Chúa Trời trước khi Mani xuất hiện.
Trong đạo Sikh, Phật được nhắc như là đại diện thứ 23 của Vishnu vào Chaubis Avtar, một thành công Dasam Granth theo truyền thống được viết bởi Guru Gobind Singh.
Tất-đạt-đa Cồ-đàm trong thẩm m
